Έχεις αναρωτηθεί πολλές φορές ποιο είναι αυτό το επόμενο big thing που θα το λατρέψει ο πλανήτης και θα αλλάξει τον κόσμο μας. Αυτή ακριβώς την συζήτηση είχαν ο Felix Petersen, o Nate Elliott, ο Maks Giordano, ο Thomas Gruderich, ο Carsten Steffen και ο Mikkel Svane κατά την διάρκεια ενός panel στο startup track του NEXT Berlin 2012 πριν από μερικά λεπτά. Αν θες την γρήγορη απάντηση στην ερώτηση, θα σε απογοητεύσω, δεν φαίνεται να υπάρχει ακόμα το next big thing στον ορίζοντα. Αν όμως θες να δεις προς τα που κινείται η τεχνολογική αγορά, τότε συνέχισε να διαβάζεις αυτό το κείμενο που αποτελεί μία μίξη όσων ακούστηκαν και όσων πιστεύω σχετικά με όλα αυτά.
Πλέον, ζούμε στην εποχή που το κόστος δημιουργίας μίας επιχείρησης είναι μηδενικό καθώς δεν υπάρχουν logistics. Αρκεί ένα γραφείο, ένας υπολογιστής και πολύ πάθος γι αυτό που κάνεις για να επιτύχεις. Και αυτό ακριβώς είναι το πρόβλημα: το κόστος της επιτυχίας είναι επίσης μηδενικό με τον ανταγωνισμό να πολλαπλασιάζεται και να βελτιώνεται συνεχώς. Αυτή η νέα κατάσταση έχει επηρρεάσει όμως και τον τρόπο που δουλεύουν οι εταιρίες. Στο 2012, δεν χρειάζεται να είσαι συνεχώς απασχολημένος για να επιτύχεις.
Ο καθημερινός φόρτος εργασίας έχει μειωθεί σημαντικά αφού πλέον δεν έχεις everyday costs και μπορείς να εστιάσεις σε αυτά που πραγματικά είσαι καλός χωρίς να αποσπάται η προσοχή σου από τις δουλειές που δεν σου αρέσουν αλλά -κάποτε- πλήρωναν τα έξοδα σου. Πλέον, το workload δεν είναι γραμμικό και δεν έχει σχέση με την επιτυχία της εταιρίας σου. Μπορείς να είσαι επιτυχημένος δουλεύοντας μόλις λίγες ώρες κάθε μέρα.
Ένα ακόμα σωστό σχόλιο που έγινε από τους συμμετέχοντες στο panel ήταν ότι δεν χρειάζεται να προσθέτεις συνεχώς νέα προϊόντα κάτω από το κύριο προϊόν σου. Δεν χρειάζεται να κάνεις συνέχεια distract τον χρήστη με νέα -και άχρηστη- πληροφορία. Πλέον, πρέπει να αφήνεις τους χρήστες και τα δεδομένα να οδηγούν την εταιρία σου. Ο κύριος στόχος κάθε υπηρεσίας/εταιρίας οφείλει να είναι η δημιουργία προστιθέμενης αξίας για τον χρήστη.
Και αυτό δεν είναι κάτι που επιτυγχάνεται από την μία μέρα στην άλλη. Κυρίως όμως, δεν επιτυγχάνεται όταν η εταιρία προσπαθεί να εστιάσει στην τεχνολογία καθεαυτή και στην βελτίωση της. Αντίθετα, οφείλει να ασχοληθεί αποκλειστικά με την εκμετάλλευση της τεχνολογίας και των δυνατοτήτων της ώστε να βελτιώσει το ίδιο το προϊόν. Κάπου εκεί ακούστηκε ό,τι πιο σωστό έχω ακούσει τα τελευταία χρόνια:
Η τεχνολογία οφείλει να διευκολύνει την ζωή μου μόνη της και να μην χρειάζεται να καταφεύγω εγώ σε αυτή όποτε την έχω ανάγκη.
Είναι γνωστό πως η Google δουλεύει σε αυτή την κατεύθυνση και ετοιμάζει την επόμενη μεγάλη αλλαγή στην φιλοσοφία της και στον πυρήνα του προϊόντος της: της αναζήτησης. Η Marissa Mayer έχει μιλήσει επανειλημμένα γι αυτό και πλέον πιστεύω ότι είναι θέμα χρόνου να δούμε έστω ένα πρώτο roll-out αυτής της αλλαγής.
Το γεγονός ότι οι πληροφορίες έρχονται σε εμάς (Facebook, Twitter, RSS, etc.) αντί να τις αναζητούμε εμείς (Google) είναι μία πρώτη ένδειξη. Οι υπηρεσίες στο άμεσο μέλλον θα λειτουργούν με proactive τρόπους και όχι με reactive, όπως γινόταν μέχρι τώρα. Οι άνθρωποι είναι εξ'ορισμού lazy, έχουν μάθει να αντιδρούν στην πληροφορία που έρχεται και όχι να αναζητούν πληροφορίες. Η τεχνολογία δεν μπορεί να αλλάξει την ανθρώπινη φύση και θα αναγκαστεί να υποκύψει στις ανθρώπινες ανάγκες, τουλάχιστον προς το παρόν.
Κάπως έτσι, η συζήτηση πήγε στο social media οικοσύστημα. Φυσικά, τον πρώτο λόγο τον είχε το Facebook. Η μία άποψη λέει ότι το revenue του Facebook αποδεικνύει την στροφή που κάνουν οι εταιρίες προς την social πλευρά του κόσμου. Η άλλη άποψη, με την οποία τείνω να συμφωνήσω, είναι ότι το revenue του Facebook προέρχεται από shitty banners και αυτό δεν αποτελεί ένδειξη ότι οι εταιρίες στρέφονται στα social media.
Ακόμα, δεν έχουμε δει το πραγματικό revenue model του Facebook. Κι αυτό γίνεται γιατί το δικό του Άγιο Δισκοπότηρο βρίσκεται στα user generated δεδομένα, σε όλα αυτά τα status updates που ανεβάζουν οι χρήστες, στις φωτογραφίες, στα checkins και στα σχόλια. Δεδομένα που ακόμα δεν έχουν καταφέρει να εκμεταλλευτούν. Στην αντίπερα όχθη, στο Twitter, η ανάλυση αυτών των δεδομένων είναι ακόμα πιο χαοτική καθώς υπάρχουν μόνο status updates και, αν είσαι τυχερός, κάποιο hashtag. Αυτή η χαοτική παρουσίαση των δεδομέων δεν επιτρέπει σε κανέναν από όλους αυτούς που έχουν πρόσβαση στο firehose να καταλάβει και να εκμεταλλευτεί, έστω και σε μικρότερο βαθμό, την δύναμη όλων αυτών των δεδομένων.
Όταν η συζήτηση πήγε στα λεφτά και στο funding, οι διάλογοι δεν με εξέπληξαν. Στην Γερμανία υπάρχουν λεφτά και οι investors θέλουν να χρησιμοποιήσουν τα λεφτά τους. Όμως φοβούνται και θέλουν να είναι σίγουροι ότι η επένδυση που θα κάνουν, θα τους αποφέρει κάποια χρήματα πίσω. Ένα ακόμα πρόβλημα που αντιμετωπίζουν είναι ότι δεν υπάρχουν αρκετές ιδέες για να χρηματοδοτηθούν. Αυτό οφείλεται στην έλλειψη ταλέντου και, όπως ειπώθηκε, η Ευρωπαϊκή αγορά έχει σοβαρό πρόβλημα σε αυτό τον τομέα. Εξάλλου, αν δεν έχεις ήδη χτίσει το όνομα σου ή το δίκτυο σου, οι επενδυτές θα απαιτήσουν να δουν ένα προϊόν που έχει ήδη αποσπάσει ένα σημαντικό μέρος της αγοράς και είναι sustainable.
Και αν η παραπάνω παράγραφος ισχύει για το Βερολίνο, την Μέκκα των Ευρωπαϊκών startups, δεν θέλω να ξέρω πόσο χειρότερη είναι η κατάσταση στην υπόλοιπη Ευρώπη..